Innovatief Noord-Holland: voor een betere wereld
Steeds meer bedrijven maken producten op zo’n manier dat hun voetdruk op de aarde beperkt blijft. Ook Noord-Holland kent veel jonge ondernemingen die met slimme innovaties werken aan een betere toekomst voor onze planeet. De provincie ondersteunt deze bedrijven op allerlei manieren. Aan het woord 4 Noord-Hollandse ondernemers met dezelfde missie: een betere wereld met mooie producten. Van roze koeken tot sieraden van mobiele telefoons.
Donny Craves
Donny Craves specialiseert zich nu in plant-based baksels. Het bedrijf werd ongeveer 10 jaar geleden opgericht door Rob van Erven. In eerste instantie vanuit de behoefte naar lekkere biologische producten. “De biologische producten die vroeger in de supermarkt lagen, bevatten vooral weinig suiker of waren extra gezond. Het ging er niet zozeer om of het ook lekker was. Donny Craves’ insteek is om biologische producten te maken zonder in te boeten op de smaak.” Inmiddels is het hele assortiment van Donny Craves volledig plant-based. “Het eerste plant-based product wat we maakten was de roze koek. Deze is gemaakt van kikkererwten, wortel en voor de kleurstoffen gebruikten we rode bieten en rozenbottel. Het was een test om te kijken hoe we mensen voor plant-based producten konden laten kiezen. We kozen de roze koek omdat iedereen daar wel een positieve jeugdherinnering aan heeft. Hierna zijn we gaan onderzoeken welke reststromen we konden gebruiken voor de producten. In dit geval groentes zoals wortel en courgette, die niet in de schappen van de supermarkt terecht zijn gekomen. Zo gaan we verspilling tegen. Onze producten zijn even lekker als producten die met dierlijke ingrediënten zijn gemaakt. Alleen kosten ze veel minder energie en water om te produceren, en bovendien gaan ze voedselverspilling tegen. Goede redenen dus om voor ons te kiezen!”
Van Erven deed vorig jaar mee met GO!-NH, een programma van de provincie over hoe je je product kunt opschalen en kunt matchen met de markt. “Dat was erg waardevol. De deelnemers kregen ook een budget om hun ideeën verder te ontwikkelen. Dat hebben we gestoken in een samenwerkingsverband met KplusV en Ace Incubator. Die hebben ons geholpen om mijn ideeën voor Donny Craves verder uit te werken.” Helaas gooide corona wel wat roet in het eten. “We hadden grootse plannen om uit te breiden in Noord-Holland Noord. We voerden gesprekken met bedrijfscateraars om de horeca in te gaan. Maar het werd vorig jaar maart al vrij snel duidelijk dat dat hem dus niet ging worden. Nu liggen we bijvoorbeeld wel bij Albert Heijn, Crisp en bij Coffeecompany. We hebben nog wel de hoop dat we ooit, na deze periode, in de horeca terecht komen.”
Het nieuwste product van Donny Craves is een vegan muffin. In de toekomst wil Van Erven dat zijn producten even duur zijn als vergelijkbare producten met dierlijke ingrediënten. Door op te schalen moet dat gaan lukken. “Vergeet niet”, benadrukt Van Erven, “binnenkort is plant-based het nieuwe normaal.”
Lalaland
Lalaland is een Amsterdamse start-up die in 2019 werd opgericht, en met behulp van artificial intelligence virtuele modellen maakt. Het mooie van deze modellen is dat ze inclusief zijn. Dat wil zeggen dat bijvoorbeeld mensen van kleur of met een grote maat door deze modellen online kunnen zien hoe kleding staat. Twee van de oprichters, Michael Musandu en Ugnius Rimsa studeerden samen computerwetenschappen. Met hulp van Harold Smeeman begonnen zij het bedrijf. In 2020 wonnen zij de Philips Innovation Award voor de meest veelbelovende studentenstart-up in Nederland. Ook werden ze ondersteund door het Innovatiefonds Noord-Holland.
Smeeman vertelt hoe het idee van Lalaland is ontstaan. “Michael komt uit Zimbabwe. Als donker persoon voelde hij zich ondervertegenwoordigd in de modellen die hij zag tijdens het online shoppen. Zelf heb ik een aantal maatjes teveel en daarom zat ik met hetzelfde probleem. Op basis van de kennis die Michael en Ugnius hebben van computerwetenschappen, zochten we naar een oplossing. Zo kwamen we op virtuele modellen.
Uit ons onderzoek bleek dat veel dames met maat 38 tot 42 kampten met hetzelfde probleem als Michael en ik. Je ziet eigenlijk alleen maar modellen met maat 34 of 36.” Veel vrouwen zijn erg enthousiast over onze oplossing. “We werken samen met meerdere kledingmerken en zien heel positieve resultaten. Veel mensen klikken op de modellen en mensen met een maatje meer en mensen van kleur bestellen meer. Een ander voordeel is dat er veel minder wordt teruggestuurd of, erger nog, ongebruikt wordt weggegooid. Mensen weten namelijk veel beter hoe hun kleren staan. We zien dat er maar liefst 10 tot 15 % minder kleding wordt teruggestuurd als onze virtuele modellen worden gebruikt. Zo gaan we milieuvervuiling tegen.” Meerdere grote online retailers en merken, zoals lingeriebedrijf Sapph, gebruiken de modellen van Lalaland. En sinds kort worden 2000 modellen gebruikt voor zonnebrillen. Lalaland kan namelijk ook gezichten creëren. “Een gezicht kan 6 verschillende vormen hebben. Al die vormen kunnen wij genereren, waardoor je heel goed kan zien hoe de zonnebril jou staat.”
Blue Plastics
Blue Plastics ontwikkelde een proces waarmee gebruikt plastic folie kan worden ontdaan van vervuiling. De unieke methode haalt onder andere lijm- en inktresten, geur en vetten van plastic folies afkomstig uit de landbouw, transport en de bouwsector. Het hele reinigingsproces gebeurt op een zo milieuvriendelijk mogelijke manier. Met de methode kan ook verpakkingsfolie uit het huishoudelijk afval gereinigd en geurloos worden gerecycled. Het plastic hoeft niet meer heet gewassen en gedroogd te worden. En dat levert een enorme water- en energiebesparing op, en minimale CO2-uitstoot. Het uiteindelijk door Blue Plastics geproduceerde regranulaat (plastic korreltjes), heeft betere eigenschappen dan bestaande regranulaten. En daardoor kan het materiaal hergebruikt worden.
Tatiana Novoseltseva en Roel Fransen zetten Blue Plastics op met als doel de wereld schoner en duurzamer over te dragen aan de volgende generaties. Ze werden hierbij ondersteund door het Climate KIC accelerator programma.
Novoseltseva is al een tijd gefascineerd door recycling. Ze werd geboren en groeide op in Moskou. 10 jaar geleden verhuisde ze naar Nederland. En daar verbaasde ze zich over de vooruitstrevende manier waarop Nederland dacht over recycling. “In Moskou werd 10 jaar geleden afval alleen nog maar verbrand. Ik vond het interessant om me verder te verdiepen in de recyclingwereld. Het besef van de omvang van plasticvervuiling en hoe ingewikkeld het proces van grondstof tot winkel is, kwam kort daarna.
Onze droom is een oplossing te vinden om plastics duurzaam te recyclen om zo natuurvervuiling tegen te gaan. Samen met Roel ben ik daarom Blue Plastics gestart.”
“In het Climate-KIC accelerator programma ontwikkelden we een business case en zijn de juiste technieken erbij gezocht. Vervolgens zijn we gaan kijken hoe we onze unieke reinigingsmethode concreet konden testen. Via een expert van de TU Delft zijn we geïntroduceerd bij CHILL (Chemelot Innovation and Learning Labs) op de Brightlands Chemelot Campus. In samenwerking met CHILL is een wasconcept ontwikkeld voor het meest vervuilde en verouderde plasticfolie. Er heerste eerst een wat sceptische houding, maar door goede samenwerking en creatieve oplossingen resulteerde dit in een wonderbaarlijk goed resultaat.” Via de Vroege Fase Financiering van RVO (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland) kon Blue Plastics zich verder ontwikkelen. Zo werd het mogelijk 2 kilo plastic per uur schoon te maken. TCR Plastics is in samenwerking met het Innovatiefonds Noord Holland daarna ingestapt om het concept te financieren. “Op dit moment werken we er hard aan om operationeel te worden. Deze proefunit heeft een verwerkingscapaciteit van 10 tot 15 kilo plastic per uur en bewijst de industriële haalbaarheid van ons concept. Hierna kunnen we met geïnteresseerde marktpartijen met dezelfde visie optrekken om een grote bijdrage te leveren aan het verminderen van de impact van plastic op het milieu.”
Nowa
Nowa staat voor No Waste. Het bedrijf maakt sieraden van het goud en zilver afkomstig uit gebruikte mobiele telefoons. Het idee ontstond toen oprichtster Josette de Vroeg 5 jaar geleden een opdracht voor social enterprise Closing the Loop deed. Zij zamelen in Afrika telefoons in die weggegooid zouden worden, waarna de grondstoffen worden gerecycled. Zo proberen zij een wereldwijde en complexe e-waste-probleem op te lossen. Vorig jaar deed Nowa mee met het GO!-NH Accelerator programma. De Vroeg: “Heel veel van onze telefoons en computers eindigen in Afrika of Azië. Ze worden doorverkocht en krijgen daar een 2e of 3e leven. Dat is op zichzelf niet erg – want het is juist goed als een telefoon zo lang mogelijk gebruikt wordt – maar wanneer het daar afval wordt, wordt het een groot probleem. Closing the Loop wil mensen daar bewust van maken en daarbij zorgen dat bedrijven hun verantwoordelijkheid nemen. Voor elke telefoon die bedrijven aan hun medewerkers geven, zamelen zij oude telefoons in om de grondstoffen te compenseren.” Het zette haar aan het denken. “Ik ging bedenken wat voor producten je kunt maken van gebruikte telefoons. Uiteindelijk kwam ik uit bij sieraden, een product dat altijd een persoonlijk verhaal vertelt. Ik merk dat mensen die sieraden van Nowa kopen meteen vertellen dat het gemaakt is van goud of zilver uit oude telefoons. Zo wordt ons verhaal vanzelf verspreid.”
Inmiddels heeft Nowa meerdere collecties uitgebracht. “De eerste collectie was nog erg prijzig. Het goedkoopste sieraad was € 150. Met mijn tweede collectie wilde ik ook graag mensen bereiken die niet zo veel geld aan sieraden uitgeven. Met Eva Schreuder, een sieradenontwerpster waar ik zelf fan van ben, heb ik een betaalbare collectie gemaakt. De prijzen beginnen bij €39,95. Deze collectie wordt veel online verkocht en ligt in een aantal winkels in Antwerpen, Amsterdam en Utrecht.” Nowa is ook een leuke zijweg ingeslagen. Het verhaal over deze e-waste wordt nu aan kinderen verteld. Zo wordt het doel van het bedrijf – mensen de waarde van afval laten inzien en telefoons inzamelen – ook aan jongeren overgedragen. Nowa vertelt het verhaal tijdens een goudzoekersworkshop op basisscholen. Kinderen halen oude telefoons uit elkaar op zoek naar het goud. De Vroeg: “Dit werkt erg goed omdat veel kinderen een obsessie hebben met mobiele telefoons. Het is een perfect product om kinderen in aanraking te laten komen met de circulaire economie.” Het project haalde zelfs het Jeugdjournaal. En er ligt misschien nog meer moois in het verschiet voor Nowa: “Er lopen gesprekken in een vergevorderd stadium met een grote producent van gadgets voor mobiele telefoons. Als die samenwerking doorgaat, zou dat ontzettend goed nieuws zijn voor mijn internationale ambities en opschaling.”