Noord-Hollanders aan het roer

Het is even zoeken naar LiberTerra, een kleine natuur­vriendelijke wooncommunity diep verscholen in natuurgebied Geestmerambacht. “Sorry, de natuur is hier een beetje ontploft”, verontschuldigt Iris van Asselt zich, terwijl ze haar bezoek over het grindpad door het hoge gras en wilde planten leidt. Het is inderdaad moeilijk voor te stellen dat dit terrein van een voormalige melkveeboerderij enkele jaren geleden nog een kale kleivlakte was. “Het is zo tof om te zien hoe snel de natuur zich herstelt”, vertelt ze trots. “Elk jaar wordt het hier groener en mooier.”

Duurzaamste huis

Aan de rand van het terrein ligt haar tiny house, dat ze deelt met haar partner Roland en 2 dochters. Totale woonoppervlakte: 56 vierkante meter. Volgens 2 oorkondes boven de keukentafel is hun woning bovendien het duurzaamste huis van Noord-Holland én Nederland. Vrijwel alles in de woning is gemaakt van duurzame, natuurlijke en hergebruikte materialen. Van keukenkastjes van zeewier tot opgeknapte meubels die op straat zijn gevonden. Een project van ruim 2 jaar voor de duurzaam interieurontwerper: “Alles in ons huis heeft een verhaal.” Op het dak liggen zonnepanelen, regenwater wordt ter plekke opgevangen en binnenkort ook gezuiverd. Met het droogtoilet wordt jaarlijks 60.000 liter water bespaard. Van Asselt: “Wist je dat je daarmee een jaar lang elke dag een heel bad kunt vullen?

Het roer om

De woongemeenschap is het geesteskind van Mieke Elzenga en zag in 2020 het levenslicht. Op het terrein staan 10 duurzame, verplaatsbare huizen. Het doel? Samen met provincie, gemeente en recreatieschap het gebied herontwikkelen door duurzaam wonen, leren en werken. De grond wordt gehuurd van het recreatie­schap Geestmerambacht, provincie en gemeente hielpen met de aanleg van de infrastructuur en vergunningen.

Kilometerslange files, vertragingen in het openbaar vervoer en automobilisten die via sluiproutes door woonwijken tóch het strand willen bereiken: ongeveer 45 dagen per jaar lopen de toegangs­wegen naar de Zandvoortse en Bloemendaalse kust vast. Vooral op tropische dagen is de verkeersdrukte met maar liefst 100.000 bezoekers een doorn in het oog voor omwonenden. Ook Marilou den Outer is er helemaal klaar mee. De Bennebroekse ziet niet alleen de wegen, maar ook de fietspaden in haar omgeving elke zomerse dag volstromen. “En het wordt steeds drukker”, vertelt ze. “Als ik op de fiets naar Zandvoort rijd, kom ik van alles tegen: e-bikes, bakfiet­sen, fatbikes. Hierdoor nemen onder meer de snelheidsverschillen toe. Vooral e-bikes gaan een stuk harder dan een normale fiets; dat leidt soms tot onveilige situaties. Bovendien nemen deze vervoersmiddelen een hoop ruimte in, dus vraag ik me af of onze fietspaden nog wel breed genoeg zijn.”

Samen slim naar zee

Onder het motto ‘samen slim naar zee’ willen de provincie en gemeenten in de regio de kust bij Zuid-Kennemerland beter bereikbaar maken. Via de website Samenslimnaarzee.nl werden inwoners opgeroepen mee te denken aan oplossingen. Ruim 200 ideeën werden ingediend: van een aantrekkelijker openbaar vervoer en slimmer parkeren tot betere reisinformatie en kleine verbeteringen aan de toegangswegen.

Ook Den Outer klom in de pen. “Ik ben geen verkeers­specialist, maar er wordt bij de overheid wel heel erg gedacht vanuit de automobilist. De auto is altijd leidend en moet lekker kunnen doorrijden. We willen allemaal dat mensen vaker de fiets pakken, dus zet de fietser dan ook op de eerste plaats. Waarom gaan verkeerslichten bij auto’s automatisch op groen en moet ik als fietser eerst afstappen en op een knopje drukken?

Is er in de toekomst nog wel plaats voor agrarische bedrijven in de Bovenkerker­polder? In zijn tuin neemt Kees Lambalk een slok koffie. Peinzend kijkt de melkvee­houder richting zijn erf. Vervolgens knikt hij: “Zeker! Boeren en natuur gaan hier prima samen.”

De invulling van hun toekomst hebben de boeren in deze polder voor een belangrijk deel in eigen hand genomen. Onder het motto ‘Boer aan het roer’ ondertekende een groep agrariërs in december vorig jaar een intentie­overeenkomst over de doorontwikkeling van de Bovenkerkerpolder, een belangrijk weidevogel­gebied ten zuiden van Amstelveen. In hun toekomstvisie staan hun eigen plannen en afspraken voor de polder. Zo gaan deze boeren de komende jaren aan de slag met onder meer natuur- en weidevogelbeheer, klimaat, minder stikstofuitstoot en natuurvriendelijke oevers en duurzaam energie opwekken.

“In eerste instantie vroegen wij de provincie om met ideeën voor het gebied te komen. Dan konden wij daar vervolgens wel op schieten”, vertelt Lambalk. Uiteindelijk besloten de boeren zelf hun ideeën op papier te zetten. De plannen sluiten aan op de plannen voor het Provinciaal Programma Landelijk Gebied (PPLG) en worden gesteund door de provincie, het waterschap, de gemeente Amstelveen en het agrarisch collectief Noord-Holland Zuid.