Op de markt in Schagen
Geen plek waar zoveel verschillende mensen bij elkaar samenkomen als op de markt. Dé plek dus om verhalen van de meest uiteenlopende Noord-Hollanders te horen. In deze rubriek bezoekt &Holland elke editie een andere markt in de provincie om met inwoners in gesprek te gaan. Daarbij vragen we tips voor leuke activiteiten of bijzondere plekken in de buurt. In deze aflevering: de Westfriese folkloremarkt in Schagen.
Esther Dekker:
Op zo’n folkloredag als vandaag loopt Esther Dekker (50) liever rond in haar traditionele klederdracht dan haar alledaagse outfit. Het voelt vertrouwd en ze laat hiermee zien hoe trots ze is om Schagenees te zijn. “Het Westfriese zit in mijn bloed, van jongs af aan liep ik al mee met de optocht. En mensen spreken mij veel aan vanwege mijn kleding, dat is ook gewoon erg gezellig.”
Esther is op de markt op zoek naar een dropje. “Of iets anders, ik heb zin in wat zoets”, zegt ze met een brede glimlach. Ze heeft een drukke ochtend achter de rug in het nabijgelegen streekmuseum Vreeburg. Daar leert ze bezoekers alles over garen spinnen. Uiteraard vanachter een echt spinnenwiel.
4 jaar geleden heeft ze zichzelf het oude ambacht aangeleerd. “Ik kreeg een schapenvacht cadeau, maar wist niet wat ik ermee moest. Ik ben best creatief, dus toen ben ik er maar mee gaan spinnen.” Toen het museum daar lucht van kreeg, vroegen ze Esther meteen als vrijwilliger. Dat zag de moeder van 2 wel zitten. “Ik werk er alweer een aantal jaar met enorm veel plezier. Het is heerlijk om zo bezig te zijn.”
Tip van Esther: Museum Vreeburg
Esther: “Uiteraard raad ik iedereen aan een bezoek te brengen aan Museum Vreeburg. Het museum geeft een prachtig beeld hoe mensen in Westfriesland leefden rond 1900. Er is nu ook een interessante fototentoonstelling over het oude en hedendaagse Schagen. Dan zie je wel hoeveel er in die jaren is veranderd.”
Museum Vreeburg bestaat uit 2 delen: een in oude stijl gerestaureerde 17e-eeuwse stadsboerderij en een Rijtuigmuseum. Er zijn compleet ingerichte boerenkamers te bezichtigen, authentiek speelgoed en werktuigen. Voor kinderen is er een speurtocht samengesteld.
Rose Sena:
Donderdag is visdag in huize Rose Sena (48). En waar is de vis verser dan bij de visboer op de markt? Dus fietst Rose wekelijks vanuit haar woonplaats Nieuwe Niedorp naar Schagen voor een lekkere dorade, zeebaars of zalm. “Ik wil graag een hele vis, niet alleen een filetje zoals bij de supermarkt. Voor door de soep, uit de oven of van de barbecue.”
Samen met haar man runt Rose een fruitbedrijf met appels, peren en bollen. Ze vindt het heerlijk in het kleine Noord-Hollandse dorp, waar ze inmiddels al 13 jaar woont. “Op onze boerderij is het rustig. In een drukke stad houd ik het niet langer vol dan een dag of 2. In het dorp kent iedereen elkaar en we staan voor elkaar klaar.”
Precies op dat moment lopen er dorpsgenoten van Rose langs die haar uitgebreid begroeten. Na een korte kletspauze vertelt Rose: “Weet je wat bijzonder is? Zij komt net als ik uit Brazilië. Er is hier best een grote Braziliaanse community. Er woont zelfs iemand die uit hetzelfde Braziliaanse dorp komt als ik. Wat is de wereld klein dan, hè.”
Tip van Rose: Fietsen rondom Schagen
Rose: “Ik heb geen rijbewijs, dus zit vaak op de fiets. Rondom Schagen zijn hele mooie fietsroutes. Je komt langs duinen en bossen, maar ook weilanden en bollenvelden. Neem een mandje met eten mee en ga lekker picknicken onderweg of bestel wat bij een cafeetje in een van de dorpjes op de route.” Zin in een lange tocht? Pak eens (een gedeelte van) een LF-route, dé langeafstandsfietsroutes van Nederland. Er zijn 4 icoonroutes, waaronder de 610 kilometer lange LF Kustroute die vlak langs Schagen loopt.
Rik Zwaan:
Eigenlijk komt hij nooit op de markt, maar op deze zonnige dag in augustus maakt Rik Zwaan (26) graag een rondje langs de vele kraampjes. Samen met zijn vriendin heeft hij de overtocht naar Schagen gemaakt vanuit het aangrenzende Julianadorp. En niet zomaar, want ze zijn op een missie: een verjaardagscadeau scoren voor de moeder van Rik. Of hij al iets in gedachten heeft? “Jazeker, een haarföhn, haha.”
Schagen is Rik zeker niet onbekend. Hij werkte er jaren in een lokaal café. Hoewel het leeftijdsniveau op de Westfriese folkloremarkt misschien wat bovengemiddeld is, heeft Schagen volgens Rik een heel gezellig uitgaansleven. “Ik heb hier aardig wat geld over de balk gesmeten in alle kroegjes. Smidse of de Gevel zijn heel leuk voor jongeren.” En een ander detail: tijdens een van die avondjes stappen heeft Rik zijn vriendin ontmoet. “We hebben hier voor het eerst gezoend.”
Inmiddels staat Rik niet meer achter de bar, maar achter de autorefractor. Daarmee meet hij de ogen op van zijn klanten. “Het werk als opticien bevalt erg goed. Het is divers en ik vind het contact met de mensen erg leuk.” In zijn vrije tijd speelt Rik graag een nummer op zijn gitaar of maakt hij een ritje op zijn motor.
Tip van Rik: Callantsoog
Rik: “Het dorp Callantsoog is erg mooi. Het heeft een gezellig dorpsplein met veel restaurants. Via de duinen kom je bij het strand. Daar kun je lekker fietsen of een hapje eten bij een van de strandtenten.”
Callantsoog is – net als Schagen – aangewezen als Bijzonder Provinciaal Landschap. Dit zijn 31 landschappen die we als provincie extra beschermen vanwege hun bijzondere eigenschappen en waarde voor mens en dier. Per landschap is vastgelegd welke ecologische, landschappelijke, cultuurhistorische of aardkundige waarden aanwezig zijn. Zo heeft Callantsoog onder andere een authentiek glooiend landschap en het is een leefgebied van weidevogels.
2 tips van de provincie
Kasteel Nuwendoorn
Kasteel Nuwendoorn was in de 13e eeuw een dwangburcht van graaf Floris V van Holland in Krabbendam. Het kasteel bestond uit een woontoren, een hoofdburcht en een voorburcht. De provincie Noord-Holland was sinds 1983 eigenaar van het terrein en heeft de kasteelmuren op het terrein gedeeltelijk opgebouwd en een uitkijktoren geplaatst. In augustus 2022 heeft de provincie de zorg van het kasteel overgedragen aan Stichting Monumentenbezit.
De provincie vindt het belangrijk dat erfgoed wordt behouden, onderhouden en open is voor publiek. De kennis en kunde van een professionele monumentenorganisatie is daarvoor belangrijk. Nuwendoorn gaat in de nabije toekomst opnieuw open voor recreanten en toeristen. Er komt een nieuwe toegangsbrug en informatievoorziening om vanaf mei 2023 zoveel mogelijk mensen het unieke bouwwerk en het verhaal te laten beleven.
Vervanging Stolperbasculebrug
De provincie Noord-Holland vernieuwt de Stolperbasculebrug (N248) in Schagen. De brug komt uit 1936 en heeft na ruim 80 jaar het einde van zijn levensduur bereikt. In 2023-2024 wordt de nieuwe brug direct ten noorden van de bestaande brug gebouwd. De huidige brug blijft in gebruik tot de nieuwe klaar is, zodat de regio bereikbaar blijft. De nieuwe brug is een bijzonder en ambitieus innovatieproject. De brug wordt circulair, energieneutraal en zo onderhoudsarm mogelijk gebouwd.
Een energieneutrale brug is zelfvoorzienend en wekt evenveel energie op als de brug verbruikt. Circulair bouwen betekent efficiënt en slim omgaan met grondstoffen en materialen zoveel mogelijk hergebruiken. De huidige brug is een basculebrug: de brug opent door het brugdek één kant op te trekken met het contragewicht uit de kelder (basculekelder). De nieuwe brug krijgt een ophaalsysteem, net als de naastgelegen brug De Twee Zwanen.