Pride is veel meer dan een feestje: het is een missie

Els Schoonbergen meldde Roy Dongen aan om tijdens de Canal Parade mee te varen op de provincieboot. Roy vervult een actieve rol voor de lgbtqia+-gemeenschap en maakt door zijn positieve houding mensen om zich heen enthousiast. Roy’s geheim? Els: “Hij is eigenlijk altijd lief. Ja, echt waar!”

Bij Cosmico Beach, de Zandvoortse strandtent waar ’s zomers Pride at the Beach plaatsvindt, vertellen Roy en Els meer over hun activiteiten. Roy is voorzitter van COC Kennemerland en zoekt de verbinding met vrijwilligers van het COC en andere initiatieven. Zoals het Regenbooghuis, dat op 5 september de deuren opent in Haarlem. Daarnaast is Roy als voorzitter van Pride at the Beach gevraagd om ook in de Haarlemmermeer en Haarlem een Pride op te zetten. “Ik ging aan de slag met de organisatie en dacht: ‘hé, Els is ambassadeur van Pride at the Beach! Zij kan als secretaris in het bestuur voor Haarlem’.” Als ambassadeur probeert Els zoveel mogelijk mensen te betrekken bij wat er gebeurt. Hoe ze voor verbinding zorgt? “Door naar buiten te gaan! Dat is voor mij heel belangrijk. Als we zichtbaar zijn, worden we geaccepteerd. Blijf je thuis, dan gebeurt er niks. Dus iedereen moet gewoon naar buiten.”

Els gaat het hele land door: van Alkmaar en Zaandam tot Den Haag en Groningen. Om te flyeren, een praatje te maken op straat of de markt en om zichtbaar te zijn. In het najaar staat ze achter de bar in queercafé Lavender van het Regenbooghuis. Els: ”En ik ben ook nog vrijwilliger bij de Roze Salon voor 50-plus mensen in Haarlem.”

Er is geen vaste datum en de groep is nooit detzelfde groep, maar voor velen is het inmiddels een vertrouwd gezicht langs het water bij het Amsterdamse filmmuseum Eye. In stilte danst een groep mensen met koptelefoons op langs het water bij de ondergaande zon. Ook op andere plekken in de hoofdstad, in Zaandam en op het strand zorgen de dansers voor verraste reacties van voorbijgangers. Wie nieuwsgierig is, krijgt ook een koptelefoon van organisator Jane Poerwoatmodjo: “Sluit gezellig aan! Iedereen is welkom: man, vrouw, x, jong en oud. De meeste dansers zijn veertigers en vijftigers, maar er dansen ook veel jongeren mee. Of soms iemand in een rolstoel of scootmobiel. De club is heel divers.”

Het idee voor de silent disco’s ontstond tijdens corona. Jane: “Weet je nog dat iedereen ging wandelen, een ommetje maken? Ik deed dat ook, maar had daar op een gegeven moment genoeg van. Ik zocht naar iets wat mij wel energie gaf.” Dat was voor de Amsterdamse communicatieadviseur dansen en muziek. Ze deed een online dj-cursus, kocht apparatuur en koptelefoons, mixte haar eerste set en vroeg aan vrienden en kennissen wie zin had om mee te dansen. Club DEEJAYNE zag het levenslicht. “Toen we voor het eerst in de Houthavens dansten was er nog sprake van een samenscholingsverbod vanwege corona. Terwijl we heerlijk dansten en genoten van de zonsondergang, reed er een politiewagen langs. De agenten waren aangenaam verrast door de uitgelaten groep stille dansers. Ze staken hun duim op en zetten toen bij wijze van discolamp hun zwaailichten voor ons aan. Zo leuk!”

Inmiddels telt Jane’s Instagramaccount bijna 500 dansliefhebbers uit heel Noord-Holland die wachten op de volgende ‘save the date’. Voor aanmelders ligt een koptelefoon klaar, met verse mixen vol disco, funk en soulful house. De coronasessies zijn uitgegroeid tot sociale dansevenementen waarbij ontmoeting en verbinding centraal staan. Voor goede vriendin en oud-collega Marieke Gelissen waren Jane’s silent disco’s dan ook precies wat ze nodig had. “Ik vond corona heel pittig, maar Jane heeft de vrijdagavond voor mij opnieuw uitgevonden. Ik heb niet eerder een plek gehad waar ik me zo vrij voel om mezelf te zijn. Het is zo lekker om na een drukke week alles achter je te laten en je zorgen weg te dansen. Dat geeft een enorm gevoel van vrijheid, verbondenheid en kracht. Ik ben ook veel vrijer gaan bewegen. En 1,5 uur dansen is ook nog eens een goede workout.”

Koningsdag 2021. Terwijl half Nederland in het oranje is gehuld, reist de dan 18-jarige Celine Delling in een heel andere outfit van haar woonplaats Enkhuizen naar Purmerend. Ze heeft afgesproken om in een park een dagje te ‘cosplayen’ en zich voor de gelegenheid verkleed als een personage uit een Japanse animefilm. Ook Felicia van der Werf is die dag op weg naar het park. Zij en Celine zagen elkaar voor het eerst op een cosplay-conventie. Het bleek liefde op het eerste gezicht. Celine: “We gingen met elkaar op de foto en wisselden contactgegevens uit. We liketen elkaars posts op Instagram en spraken af om elkaar in Purmerend te ontmoeten. Een paar weken later waren we een stel.”

Celine en Felicia wonen inmiddels al 1,5 jaar samen in Purmerend. Over ruim een halfjaar reizen ze voor het eerst naar Japan, de bakermat van anime. Felicia: “We zijn gewoon stelletje nerds. Bovendien doen veel lgbtqia+-mensen aan cosplay, anime en gamen. We worden omringd door mensen die ons accepteren. Kijk naar mij: ik ben lang en heb best een zware stem. Maar als ik in vrouwenkleding naar een cosplay-event ga, kijkt niemand me vreemd aan.”

Het koppel is vanaf het prille begin onafscheidelijk en helpt elkaar door moeilijke momenten. “Op school zat ik enorm met mezelf in de knoop”, vertelt Celine. “Ik werd gepest, had geen vrienden en was depressief. Dat kwam deels door mijn autisme. Ik dacht dat ik blij was met mijn leven, deed leuke dingen. Maar toch voelde ik me niet goed. Op een gegeven moment kwam ik zelfs terecht bij de crisisdienst, omdat ik een gevaar was voor mezelf. Felicia ging met me mee. Ze heeft me nooit in de steek gelaten, ook als ik misschien niet de leukste persoon was. Felicia heeft net als ik autisme en vindt het soms moeilijk om over gevoelens te praten, maar dat geeft niet: haar aanwezigheid is voor mij voldoende.”

Een verbindende plek voor Marjo en Theo Kuipers is het Foreestenhuis in Hoorn. Een doopsgezinde-remon­strantse kerk waarbinnen ze verschillende activiteiten organiseren voor de lgbtqia+-gemeenschap. Theo: “Ik heb nog nooit iemand gehoord die bezwaar heeft tegen de gemeenschap. De dominee is gay en vaart zelf ook mee tijdens de Canal Parade.”

Het is niet vanzelfsprekend dat ze in deze kerk zitten met hun 2 zoons, Wilmar en Sybrand. Marjo en Theo waren actieve katholieken, maar voelden zich door vragen over de geaardheid van Wilmar niet meer thuis in die kerk. Wilmar: “Ik ben blij dat jullie deze kerk hebben gevonden waarin het wel wordt geaccepteerd. Voor jullie is het geloof een belangrijk onderdeel van jullie leven. Het was door het geloof wel extra spannend om uit de kast te komen. Maar voor mijn ouders was mijn geaardheid totaal geen probleem. Als ik dat had geweten, dan had ik het eerder verteld.”

Marjo: “Voor ons is er gewoon geen verschil. Ik heb 2 zonen: een hetero- en een homozoon. Dat benoem ik ook altijd zo. We zeiden tegen Wilmar: ‘Het is goed zoals je bent, een prachtmens.’ Maar als ouders ben je toch bezorgd, want de maatschappij maakt je tot iemand anders. Terwijl Wilmar voor ons niet anders is. Een vriend van ons nam ons daarna mee naar Amsterdam en we zijn toen uit geweest in verschillende gay bars.” Wilmar: “Niet met mij, trouwens, maar ze wilden de gemeenschap ontdekken.” Theo: “Het was harstikke gezellig.”

Van het een komt het ander. Voor de Regenboogweek West-Friesland organiseren ze verschillende activiteiten in Hoorn: de Pride Walk, Regenboogviering, high tea bij het Leger des Heils, pubquiz, straatoptreden en een toneelvoorstelling. Ook zijn ze actief bij een Europees netwerk voor ouders van lgbti+-personen. Marjo: “Het is een heel actieve vereniging die staat voor onvoorwaardelijke liefde voor, en acceptatie van ieder kind. Het verhaal van trotse ouders is heel sterk.”