Meer groen om je heen
Meer groen heeft een positief effect op mensen, dieren en de omgeving. &Holland ging op bezoek bij 4 initiatieven die zorgen voor meer groen in jouw buurt. Want dat kan overal: in de stad, op een bedrijventerrein of in een recreatiegebied. En overal kun jij ook meehelpen. Sluit je aan!
Via Groen Kapitaal verbindt de provincie groene initiatieven aan partijen die hen verder kunnen helpen. Benieuwd welke initiatieven de provincie nog meer steunt? Kijk dan eens op het platform Groen Kapitaal.
‘Zoals de natuur werkt, zo werkt het leven ook’
Op binnenplaatsen tussen flatgebouwen liggen – meestal verborgen voor voorbijgangers – groene oases van rust. Dat zijn de tuinen van Bloei & Groei waarin bewoners schouder aan schouder in het groen werken.
Ama Koranteng-Kumi is de oprichter van de Bloei & Groei-tuinen. "Ik wilde een plek creëren waar vrouwen tot zichzelf kunnen komen en hun veerkracht kunnen hervinden. In Amsterdam-Zuidoost vind je alleenstaande moeders met doorgaans weinig tijd voor zichzelf. Onze tuinen in deze buurt zijn gericht op rust, ontspanning, welzijn en empowerment.”
Het begon zo'n 8 jaar geleden, met een samenwerking met de Schooltuinen Gaasperdam die daar startten. Ama wilde daar heel graag een groene oase voor vrouwen opzetten: stadstuinen waar ze groenten en fruit konden verbouwen. Dat lukte. Inmiddels zijn er 6 tuinen, waarvan 3 Healing Gardens. Die zijn alleen voor vrouwen waar verbinding met de natuur hand in hand gaat met persoonlijke ontwikkeling. Daarin krijgen ze ondersteuning van een Bloeicoach.
Omgaan met tegenslag
“Het idee voor de Healing Gardens ontstond doordat ik mijn moeder altijd zag tuinieren op ons grote erf in Ghana", vertelt Ama. “De tuin was haar toevluchtsoord. Dat wilde ik aan meer vrouwen geven. Niet alleen voor de rust; werken met groen geeft je ook levenslessen. Hoeveel aandacht, liefde en energie je ook in de tuin stopt, toch kan je oogst mislukken, of opgegeten worden door een mol of slakken.
Met zo'n tegenslag leer je omgaan en die positieve mindset kan je veerkracht en meer perspectief geven in het leven. Want zoals de natuur werkt, zo werkt het leven ook. Je leert dat je met tuinieren je geduld moet hebben en dat elk zaadje dat je plant, telt. Op een rustige plek als deze, met je handen in de aarde, kun je naar je eigen innerlijke stem luisteren.”
Ambachtelijke producten
Door het hele tuinseizoen heen zijn er bijeenkomsten en activiteiten. Zoals de Bloei & Groei Maakplaats, waar vrouwen ambachtelijke producten maken zoals zeep en thee met ingrediënten uit de tuin. Sinds 2019 bestaat de Bloei & Groei-academie. Die is niet alleen om over planten en kruiden te leren, ook is het mogelijk om bijvoorbeeld tuincoach te worden of een eigen tuin op te zetten.
Ama: “Uiteindelijk willen we zoveel mogelijk bewoners inspireren een Bloei & Groei tuin te beginnen, zodat we meer van dit soort groene oases in heel Nederland krijgen.”
Meer weten? Je kunt terecht op de website van Bloei & Groei.
‘We vergroenen wijken met planten die anders werden weggegooid’
Bij de bouw of renovatie van woonwijken gaan vaak duizenden planten en struiken door de versnipperaar. Dat hoeft niet: die planten kunnen ook ergens anders weer opnieuw geplant worden. Bernice Kamphuis bewijst dat met Stichting Struikroven.
In 2014 verhuisde Bernice naar een woning met een stenen tuin. Zo kaal dat grassprieten niet eens tussen de tegels wilden groeien. In de buurt vonden Bernice en haar vriend planten die zouden worden weggehaald voor sloopwerkzaamheden. Ze groeven die planten uit en zetten ze in hun tuin. Daarmee was het idee voor Struikroven geboren.
“We zijn inmiddels een landelijke stichting geworden”, vertelt Bernice. “Overal in Nederland redden mensen, aangesloten bij Stichting Struikroven, vele planten. Het is ongelooflijk als je bedenkt hoe snel dat is gegaan. We begonnen ooit als buurtinitiatief, waar ik samen met bewoners 133 tuinen in de wijk heb vergroend met planten die anders werden weggegooid.”
Roverstuin
De planten die de Struikrovers van de sloop redden komen meestal meteen op hun nieuwe plek terecht. "Dat kan een schoolplein zijn, of een park. Of bewoners nemen ze zelf mee voor hun tuin. De struiken en planten die niet direct op een nieuwe plek terecht kunnen, logeren in een zogezegde Roverstuin.”
Een Struikroversactie is altijd in opdracht van een grondeigenaar, zoals een woningcorporatie, projectontwikkelaar of gemeente. Dan gaan bewoners en vrijwilligers aan de slag om de planten te redden. Bernice: “Zo'n dag is prachtig om mee te maken. Buren die elkaar nog niet eerder kennen, werken samen. Aan het eind van de dag loopt iedereen rond met een grote glimlach op hun gezicht. En omdat het allemaal buurtbewoners zijn, zorg je voor meer samenhang in de wijk.”
Planten redden
"We hebben over heel Nederland nu 40 Struikrovers die door ons zijn opgeleid. Zij zijn verantwoordelijk voor Struikroofacties, de Roverstuin en de samenhang tussen de bewoners. Maar we zijn er nog niet: ik wil in elke stad een team van Struikrovers. Het is ook nodig dat overheden en organisaties ons vinden voordat ze gaan slopen, zodat we op tijd planten kunnen redden.”
In Noord-Holland zijn er struikrovers in Amsterdam en Haarlem, die ook op andere plekken in de provincie actief zijn. Weet je of er in de buurt gesloopt gaat worden of wil je of meer informatie? Je kunt terecht op de website van Struikroven.
‘De dieren en gewassen vormen samen 1 groot systeem’
3 torenvalken en een stel eksters maken onderling uit wie de baas is, terwijl op de achtergrond varkens onverstoorbaar de grond omwoelen. Appel- en perenbomen dragen volop fruit en de dahlia’s zijn klaar om geplukt te worden. Zomaar een middag in Pluktuin van Geesje.
Eigenaren Yoram van de Reep en Sarai de Haan zijn er volledig in hun element. Maar zij niet alleen. Er is een vaste groep vrijwilligers verbonden aan de pluktuin die aan de rand ligt van recreatiegebied Geestemerambacht bij Alkmaar. “En er is altijd ruimte voor extra hulp”, aldus Sarai. “Er is hier zo veel te doen. Houd je niet van het grove werk, kun je helpen oogsten. Of je ontfermt je over de bloemen. Vele handen maken licht werk.”
Rechtstreekse link
Het idee voor de pluktuin ontstond tijdens de opleiding stadslandbouw aan de Warmonderhof die Yoram volgde en waar Sarai aan meedeed. Een locatie vinden voor hun droom was nog niet zo eenvoudig. Maar de huidige plek bij Geestemerambacht is geschikt voor hun ideeën: landbouw met een rechtstreekse link met de consument, en dan ook nog onbespoten. Yoram: “De dieren en gewassen vormen samen 1 groot systeem. Zo hebben we 4 verschillende soorten fruit en noten en zo’n 8 rassen per soort om en om geplant om schimmels geen kans te geven. De varkens staan op verschillende plekken in de tuin om de bodem te bewerken. En de schapen maaien het gras, bemesten de grond en geven wol. Alles in de tuin heeft een of meerdere functies.”
De bezoekers van de tuin oogsten alles zelf. Op die manier leren ze hoe alles groeit en wanneer je groente en fruit kunt plukken. Van woensdag tot en met zondag komen volwassenen en kinderen oogsten. Yoram: “Je merkt dat mensen minder kieskeurig zijn als ze zelf plukken. Ze pakken hier gerust een appel met een beschadiging. Dat doen ze in de supermarkt toch niet zo snel.”
Pluktuinfamilie
Daarnaast is er ook ruimte in de tuin voor klassen uit het (speciaal) onderwijs, mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt en vrijwilligers vanuit een zorginstelling in de buurt. Sarai: “Het was bij de start ons doel om maatschappelijk betrokken te zijn, maar dat is boven verwachting gegroeid. We zijn blij met alle vrijwilligers, ze zijn een grote steun voor ons. We noemen ze ook wel onze pluktuinfamilie.”
Nieuwsgierig geworden? Van woensdag tot en met zondag tussen 10 en 17 uur ben je welkom om te komen plukken. Wat er beschikbaar is, hangt af van het seizoen. Ook zijn er door het jaar heen verschillende activiteiten: van taart eten met fruit uit de tuin tot complete tuindiners. Kijk op de website www.pluktuinvangeesje.nl voor alle informatie. En wil je meehelpen? Neem dan via de website contact op met Yoram en Sarai.
‘We moeten met de natuur gaan werken’
Als je komt aanrijden op bedrijventerrein Beukenhorst in Hoofddorp zie je moderne kantoorpanden, auto’s, bussen en vliegtuigen die vertrekken of landen op Schiphol. Niets doet je vermoeden dat tussen de panden een groene oase te vinden is: de voedseltuin van Stichting MEERGroen.
De stichting is opgericht door Franke van der Laan en heeft als doel weer balans te brengen tussen wat ons ecosysteem aan kan en wat de mens ervan vraagt. “Ik zie het zeer somber in als we als mensheid op de huidige voet verdergaan. En daar wil ik verandering in brengen.” Jarenlang probeerde Franke, opgeleid als bioloog, zijn idealen te verwezenlijken via mondiale organisaties als de Verenigde Naties, de Wereldvoedselorganisatie en de Wereldbank. Maar na 25 jaar tegen muren oplopen besloot hij: ik ga het zelf doen. “Niet van bovenaf opleggen, maar van onderop een beweging in gang zetten.”
150 vrijwilligers
En zo werd MEERGroen geboren. De stichting beheert inmiddels ruim 1000 hectare verspreid over meerdere gemeenten rondom Hoofddorp. Zo’n 150 vrijwilligers helpen wekelijks mee. Daaromheen zit een netwerk van nog eens 1.200 mensen dat op onregelmatige basis de stichting ondersteunt, vooral bedrijven op teambuildingdagen. Samen werken ze aan allerlei klussen: bloemenweides onderhouden, bossen beheren, voedseltuinen bijhouden. Franke: “Iedereen kan meedoen als vrijwilliger. Je mag doen wat jij kunt. Van bomen kappen tot vlogs maken. We zoeken mensen die ook zien dat de knop om moet. En zich daarvoor willen inzetten.”
Een van de acties die voortkomt uit MEERGroen is MeerBomenNu. Franke sloeg de handen ineen met Urgenda en Caring Farmers. “Het doel is om alle overbodige CO2 uit de lucht te halen. In 1 kilo hout kun je ongeveer 2 kilo CO2 opslaan. Dus waarom zetten we niet alle tuinen, bermen en andere stukken groen vol met bomen?”
Met de natuur meewerken
Elk jaar groeien in bosgebieden duizenden kleine boompjes, zaailingen genoemd. Maar die worden vaak niet groot vanwege ruimtegebrek of omdat ze worden gesnoeid. Franke en zijn vrijwilligers graven die boompjes zorgvuldig uit en delen er per jaar een miljoen bijna gratis uit. Een initiatief dat nu landelijk navolging heeft gekregen. Zelfs kwekers sluiten zich inmiddels aan en doneren restanten. Franke: “We moeten echt met de natuur mee gaan werken, de kracht van de natuur voor het goede gebruiken. En mensen laten zien dat het anders moet én kan.”
Woon jij in de wijde omgeving van Hoofddorp en wil je je aansluiten bij MEERGroen? Kijk dan op www.stichtingmeergroen.nl voor informatie over alle projecten van de stichting. Meehelpen kan alle dagen van de week. De actie MeerBomenNu heeft een eigen website: meerbomen.nu. Daar kun je je aanmelden om in heel Nederland te helpen als vrijwilliger, als je een oogstlocatie weet of als je bomen wilt planten.