Bruisende dorpskernen
Noord-Holland heeft veel kleine dorpskernen. Om deze kernen leefbaar te houden, kunnen dorpsraden en besturen van dorpshuizen terecht bij Dorpswerk Noord-Holland. Deze vereniging helpt actieve inwoners bij hun plannen voor hun dorp. &Holland nam een kijkje bij 4 bijzondere projecten. Kleine dorpen saai? De Noord-Hollandse dorpskernen bruisen!
Waarland: Nieuwe sporthal door West-Friese mentaliteit
Zonder een cent subsidie een zwembad of sportpark uit de grond stampen? Laat dat maar aan de inwoners van Waarland over. Hun laatste wapenfeit: de bouw van een gloednieuwe sporthal. Deze hal vervangt de huidige, verouderde gymzaal en wordt volledig energieneutraal, inclusief lucht-warmtepompen en zonnepanelen. Het idee ontstond 2,5 jaar geleden bij een groepje inwoners, Stichting Waarlands Dorpshuis en de plaatselijke handbal- en voetbalvereniging Con Zelo. “We zijn gewoon bij elkaar gekomen en hebben een plan bedacht,” vertelt Theo Wever (rechts op de foto), voorzitter van de Stichting Sportpodium. “Dat is onze West-Friese mentaliteit: ‘bel jij hem, dan neem ik contact op met haar’. Zo is het balletje gaan rollen.”
In een mum van tijd werden 25 vrijwilligers bij elkaar verzameld, verdeeld over 4 commissies. De dorpelingen regelden alles zelf, van vergunningen tot financiering. Zo leverde een dorpsveiling in maart 2019 liefst € 218.000 op, een bedrag dat werd verdubbeld door lokale ondernemers.
Theo: “Enorm veel geld voor zo’n kleine gemeenschap, maar de inwoners van Waarland zijn ook heel betrokken.” Eerder zetten dorpsbewoners al hun schouders onder de komst van een zwembad en een nieuw sportcomplex. “Die gemeenschapszin heb je of heb je niet”, aldus voorzitter Maikel Gielens (links op de foto) van de Stichting Waarlands Dorpshuis. “Als Waarlanders écht iets willen, dan gebeurt het ook.”
De huidige gymzaal wordt in januari gesloopt. De opening van de nieuwe hal staat gepland op 6 september 2020. De hal wordt tegen het dorpshuis gebouwd. Geen toeval, want het dorpshuis is al 50 jaar het kloppend hart van Waarland. Maikel: “Wekelijks komen er 500 tot 600 mensen bij ons over de vloer. Bijna alle activiteiten in het dorp ontstaan hier. Ook de sporthal wordt straks vanuit het dorpshuis beheerd. Dat scheelt enorm in de exploitatiekosten. Uiteindelijk profiteert heel Waarland van deze hal. De leefbaarheid in ons dorp krijgt hiermee een enorme boost.”
Westzaan: Bier, bitterballen en Spotify in maandelijks dorpscafé
Manon Kaatee (21, rechts op de foto) en Maura Lindhout (23, links op de foto) kennen elkaar al van de bassischool. Allebei zijn ze geboren en getogen Westzaners en samen met leeftijdsgenoten het brein achter ‘Bier, bitterballen en Spotify’. Met een café voor alle dorpsbewoners bliezen zij nieuw leven in een Westzaanse traditie.
Het initiatief kwam tot stand met behulp van Dorpswerk Noord-Holland. Met het project Jong Platteland betrekt deze organisatie jongeren bij vrijwilligerswerk in dorpen en platteland. Manon werkt voor dorpshuis De Kwaker en werd gevraagd of zij iets leuks wilde organiseren voor jongeren in Westzaan. Samen met een groep leeftijdsgenoten kwamen Maura en Manon op het idee om een café te organiseren in het dorpshuis. De ingrediënten: bier, bitterballen en Spotify.
“De muziek van Hazes was de basis voor ons café”, lacht Maura. En er was genoeg animo. Het Facebookaccount stroomde al snel vol met reacties en uiteindelijk kwamen op 29 november 2019 zo’n 80 dorpsgenoten naar De Kwaker voor het eerste café. De jongste bezoeker was 18 jaar, de oudste 64. Maura: “Voor veel Westzaners was ons café een reünie. Vroeger werden regelmatig borrels in het dorp georganiseerd, maar 10 jaar geleden hield dat opeens op.”
Een decennium later stonden veel inwoners eindelijk weer gebroederlijk aan de toog om herinneringen op te halen. Voor het volgende café hoeven de Westzaners niet zo lang te wachten. Dankzij het succes wordt het café vanaf nu elke maand georganiseerd.
Kolhorn: Basisschoolleerlingen ‘Op Avontuur’ in het dorp
Hoe maken wij Kolhorn aantrekkelijker voor inwoners en toeristen? Wat mist het dorp en wat kan beter? Werkgroep Kolhorn Kompas vroeg advies aan een bijzondere groep experts: schoolkinderen. Groep 7/8 van basisschool Op Avontuur gaat in 2020 op zoek naar het beste idee voor Kolhorn. Meester Roel Greven heeft er zin in: “We gaan het nieuwe jaar volle bak van start! De leerlingen gaan met een vragenlijst langs alle deuren en brengen zo het dorp en de behoeften van de inwoners in kaart. Vervolgens werken de kinderen in groepjes de 3 beste ideeën per thema uit.” De klas gaat geen onderwerp uit de weg: van energie tot recreatie, van verkeersveiligheid tot waterhuishouding.
Dat de werkgroep bij de basisschool aanklopte voor inspiratie is volgens Roel geen toeval: “Kinderen zijn vrije denkers. Volwassenen denken vaak net iets te moeilijk, kinderen juist in mogelijkheden. Als ik met de klas een rondje door het dorp loop, dan borrelen er vanzelf allerlei ideeën op.”
Aan wensen geen gebrek. Zo wil een aantal leerlingen een rotonde op een gevaarlijk kruispunt. Anderen zien meer in een mountainbikeparcours rondom het dorp. Roel: “De kinderen krijgen carte blanche, als ze maar een gedegen plan hebben en hun idee voor een grote groep inwoners geschikt is. Een nieuwe prullenbak is niet voldoende.”
De werkgroep Kolhorn Kompas ondersteunt de klas met de uitwerking van hun plannen. Uiteindelijk blijft er per groepje 1 idee over. Dat presenteren de schoolkinderen op 29 mei. Leden van de werkgroep, experts, ouders én inwoners kiezen dan het allerbeste plan. Het is de bedoeling dat het winnende idee ook daadwerkelijk wordt uitgevoerd, zo vertelt Roel. “Maar ik vind het vooral belangrijk dat de kinderen met elkaar iets moois neerzetten voor het dorp. De kans is groot dat sommige leerlingen hier later gaan wonen. Het is daarom goed dat ze nu al nadenken over de toekomst van Kolhorn.”
Dirkshorn: Betaalbare starterswoningen voor vriendengroep
Het begon allemaal met een handtekeningenactie, ingezameld omdat er in Dirkshorn geen betaalbare starterswoningen waren. Dirkshornse jongeren verlieten daarom steeds vaker noodgedwongen het geliefde dorp waar ze opgroeiden. Een groep jonge inwoners luidde de noodklok. Het resultaat: een heuse straat met 8 starterswoningen in Dirkshorn. Rens Zuurbier (28) is één van de gelukkige bewoners.
De bouw van de nieuwe woningen ging niet over 1 nacht ijs. Door de handtekeningenactie raakten jongeren uit het dorp in gesprek met de dorpsraad van Dirkshorn. Samen richtten zij een werkgroep op. Ze gingen met de gemeente Schagen en de dorpsraad in gesprek over de locatie, het budget en de keuze voor de aannemer. Uiteindelijk kwam 'de Paardenbak' aan de Spoetnikstraat als beste locatie uit de bus.
Er is gekozen voor 8 energieneutrale rijtjeswoningen, allemaal voorzien van een aardwarmtepomp en zonnepanelen. In juli 2018 begon de bouw van de woningen en april 2019 kregen de jongeren de sleutel.
En dus wonen in de Spoetnikstraat nu 5 Dirkhornse jeugdvrienden naast elkaar. Tot tevredenheid van Rens, die in april verhuisde naar zijn nieuwe woning: “Wie woont nu met zijn vriendengroep in de straat?” Met een heuse ‘streetwarming’ werd de oplevering van de nieuwe woningen gevierd. Zo leerden de jongeren en de buurtgenoten elkaar kennen. Het werd een groot feest, inclusief band en maar liefst 150 gasten. “Het feest duurde tot een uur of 1, maar de gezelligheid is ook na het welkomstfeestje gebleven”, zegt Rens enthousiast. “We lopen bij elkaar de deur plat. Het is echt supergezellig.”